NEAT-verbranding: de verborgen calorieverbranders in je dagelijks leven

Veel volwassenen willen gezonder leven, afvallen of hun gewicht op peil houden. Maar eerlijk is eerlijk: niet iedereen heeft elke dag tijd of zin voor een intensieve sportsessie. Het goede nieuws? Bewegen hoeft niet altijd te betekenen dat je naar de sportschool gaat. Je lichaam verbruikt de hele dag door energie – zelfs met kleine alledaagse bewegingen. Dit fenomeen heet NEAT-verbranding en het kan weleens de geheime sleutel zijn tot een betere energiebalans. In deze blog lees je wat NEAT precies is, waarom het zo belangrijk is en hoe je het kunt inzetten om – zonder extra tijd vrij te maken – toch meer calorieën te verbranden.

Wat is NEAT-verbranding en hoe werkt het?

NEAT staat voor Non-Exercise Activity Thermogenesis – de energie die je lichaam verbruikt bij alle bewegingen die niet onder “sport” of oefening vallen. Denk aan lopen tijdens je werk, de trap nemen, in de tuin werken, huishoudelijke klusjes doen of zelfs onbewuste friemelbewegingen. Al deze bezigheden kosten energie. Die calorieverbranding door dagelijkse beweging komt bovenop je basale stofwisseling (de energie die je lichaam in rust verbruikt) en de energie die nodig is om voedsel te verteren. Samen bepalen ze je totale dagelijkse energieverbruik.

Het verschil met sportieve beweging is dat NEAT-activiteiten vaak laagdrempeliger en verspreid over de dag zijn. Waar je bij sporten denkt aan geplande workouts of hard trainen, bestaat NEAT uit talloze mini-bewegingen in je routine. Hoewel ze klein lijken, kunnen al die bewegingen bij elkaar aardig oplopen in verbruik. Sterker nog, voor de meeste mensen is de energie die ze dagelijks ongemerkt verbranden via NEAT groter dan wat ze tijdens formele workouts verbranden. NEAT is dus de “stille” verbrandingsmotor van je lichaam die de hele dag door draait.

Waarom NEAT vaak wordt onderschat (maar grote impact kan hebben)

Omdat NEAT niet voelt als “echt sporten”, wordt het vaak over het hoofd gezien. Veel mensen denken bij calorieën verbranden vooral aan die uurtjes in de sportschool of dat rondje hardlopen. Toch kan NEAT een enorme bijdrage leveren aan hoeveel je dagelijks verbrandt. Veel volwassenen halen de aanbevolen 150 minuten beweging per week niet en hebben een zittende leefstijl. In zo’n geval is NEAT vaak de belangrijkste manier om extra calorieën te verbranden – de kleine keuzes om wel of niet te bewegen maken dan het verschil.

Kleine verschillen in gewoonte stapelen zich op. Iemand met een fysiek actieve baan verbrandt bijvoorbeeld honderden kilocalorieën meer op een dag dan iemand met een bureaubaan. Uit onderzoek blijkt dat twee personen van vergelijkbaar postuur tot wel 2000 kcal verschil per dag kunnen hebben puur door hun dagelijkse activiteiten.

Verder is gebleken dat slankere mensen dagelijks rond 350 kcal méér verbranden dan mensen met obesitas – simpelweg omdat zij ongeveer twee uur per dag minder zitten en dus meer bewegen. Dat lijkt misschien niet veel, maar op jaarbasis kan zo’n verschil flink wat kilo’s schelen. NEAT speelt dus een cruciale rol in de energiebalans en gewichtsbeheersing.

Voorbeelden van alledaagse NEAT-activiteiten

Het goede nieuws is dat je NEAT-activiteiten makkelijk kunt verweven in je dag. Waarschijnlijk doe je er nu al veel van zonder dat je het beseft. Hieronder een aantal voorbeelden van dagelijkse bezigheden die onder NEAT vallen en waarmee je ongemerkt extra calorieën verbrandt:

• Traplopen in plaats van de lift nemen.

• Lopend of fietsend korte afstanden afleggen (bijvoorbeeld naar de supermarkt of je werk).

• Tuinieren en andere klussen in de tuin of rondom het huis.

• Huishoudelijke taken doen zoals stofzuigen, dweilen of ramen lappen.

• Spelen met kinderen of huisdieren (bijvoorbeeld tikkertje spelen of de hond uitlaten).

• Onbewust bewegen – ja, zelfs wiebelen met je voet, met je pen spelen of andere friemelbewegingen tellen mee als kleine beetjes verbranding!

Al deze activiteiten kosten extra energie en dragen bij aan je NEAT. Het mooie is: ze passen gewoon in je dagelijkse routine, zonder dat je er apart tijd voor hoeft te plannen.

Tips om NEAT te verhogen in een druk leven

Hoe kun je bewust meer van deze beweging in je drukke leven inbouwen? Enkele praktische strategieën om je NEAT te verhogen – zónder dat je agenda op de schop hoeft:

• Kies de actieve optie: Neem standaard de trap in plaats van de lift. Parkeer wat verder weg en doe korte afstanden te voet of met de fiets in plaats van met de auto.

• Onderbreek langdurig zitten: Sta regelmatig op tijdens lange zitperiodes. Zet eventueel een alarm om jezelf elke 30 minuten te laten bewegen. Ook staand telefoneren of wandelend vergaderen helpt.

• Maak er een routine van: Koppel beweging aan gewoontes. Loop ’s ochtends een blokje met de hond, of beweeg terwijl de koffie pruttelt. Maak je beweging onderdeel van je routine, dan wordt het vanzelfsprekend.

• Haal meer uit huishoudelijke klussen: Maak schoonmaak- of tuintaken actief: zet muziek op en voer ze energiek uit. Breng de was in meerdere keren naar boven in plaats van alles in één keer, dan ben je extra in beweging.

Conclusie

Elke beweging telt. NEAT-verbranding krijgt misschien niet de aandacht die een zware work-out in de sportschool wel krijgt, maar de optelsom van al die kleine beetjes beweging kan een groot verschil maken voor je gezondheid en gewicht. Het fijne is: iedereen kan er direct mee beginnen. Daag jezelf uit om elke dag iets meer te bewegen tijdens je normale bezigheden. Neem die trap en sta wat vaker op van je stoel. Je zult merken dat je je energieker voelt en gaandeweg vooruitgang boekt richting een gezonder leven. Wacht dus niet langer en zet vandaag nog de eerste stap naar een actievere leefstijl – je lichaam zal je er dankbaar voor zijn!

Bronnen:

Cleveland Clinic (2024). Understanding Non-Exercise Activity Thermogenesis (NEAT Exercise) – Health Essentials (gezondheidsblog) https://health.clevelandclinic.org/non-exercise-activity-thermogenesis-neat-exercise#:~:text=December%206%2C%202024%2FDiet%2C%20Food%20%26,Fitness%20%2F%2014.Levine, J.A. et al. (2005). Interindividual variation in posture allocation: possible role in human obesity. Science, 307(5709), https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15681386/#:~:text=thermogenesis%20%28NEAT%29,kcal%29%20per%20day.Levine, J.A. (2007). Nonexercise activity thermogenesis – liberating the life-force. Journal of Internal Medicine, 262(3),.https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17697152/#:~:text=Obesity%20occurs%20when%20energy%20intake,and%20effective%20treatment%20for%20obesity

von Loeffelholz, C. & Birkenfeld, A.L. (2022). Non-Exercise Activity Thermogenesis in Human Energy Homeostasis. In: Feingold K.R. et al. (Eds), Endotext [Internet]. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25905303/#:~:text=Non,Energy%20Homeostasis